Groningen – Groeninga; J. Blaeu – 1649

Description

Met stadswapen, titel en dedicatie aan het stadsbestuur in decoratief cartouche. Legenda met 158 verwijzingen en toponiemen in beeld.

With city coat of arms, title and dedication to the city council in decorative cartouche. Legend with 158 references and toponyms in the picture.

Details

• Type: carthografische prent
• Title: Groeninga
• Publication: 1649, 1e staat
• Technique: kopergravure met oudtijdse en deels latere inkleuring
• Carthographer: –
• Egraver: –
• Published in: Novum ac magnum theatrum vrbivm Belgicae foederatæ by Joan Blaeu in Amsterdam
• Size print:  42.0 x 53.0 cm (16.5 x 20.9 inches)
• Size papier: 49.0 x 59.0 cm (19.3 x 23.2 inches)
• Verso: Latin text
• ID: 5500 O
• Source: Koeman I Bl 62 [710]

Condition: A

Zeer goed, gegeven de leeftijd. Middenvouw als uitgegeven met voldoende marges. Scherpe afdruk met fraaie inkleuring. Papier iets gebruind, met wat vlekken.

Good, given age. Center fold as published, with sufficient margins. Nice clean print with beautiful coloring. General age-related toning and/or occasional minor defects from handling.

Backgrounds

Toonneel der steden / Novum ac Magnum Theatrum Urbium Belgicae Foederatae / Belgicae Regiae

Het Toonneel der steden is één van de meest gerenommeerde atlassen van Blaeu. Hij toonde het vertrouwen van Blaeu in de nog jonge Republiek, waarin de steden de macht, welvaart, nijverheid en cultuur droegen. In het voorwoord beargumenteert Blaeu de inhoud van zijn voorgenomen stedenatlas. De eerste, gerealiseerde, is gewijd aan zijn vaderland Nederland. Omdat hij daarvan de meeste kennis bezit en dit land ‘volgens de wetten der natuur’ het meest bemint. Daarnaast is Nederland volgens Blaeu het ‘eenigh toonneel van de dapperste verrichtingen des geheelen aertbodems’ in zijn tijd geweest. Hiermee doelt hij vooral op de Tachtigjarige Oorlog, die in 1648 met de Vrede van Westfalen eindigde. En Blaeu is daar content mee: ‘Hoe geluckigh sijn wy, die dese tijdt beleven!’

In 1649 wordt de eerste editie van de stedenatlas van de Nederlanden in het Latijn uitgegeven. In 1652 verscheen een Nederlandstalige uitgave. Het deel met de steden in de Nederlanden bestaat uit een band met de steden onder Spaanse heerschappij en een band met de steden in handen van de Staten-Generaal. De samenstelling van de atlas representeert de verworven onafhankelijkheid van de Nederlandse Republiek met Spanje. De meeste kaarten zijn gemaakt naar voorbeelden die waren opgevraagd bij de stadsbesturen.

The Toonneel der Steden is one of Blaeu’s most renowned atlases. He showed Blaeu’s confidence in the still young Republic, in which the cities bore the power, prosperity, industry and culture. In the foreword, Blaeu argues the content of his proposed city atlas. The first, realized, is dedicated to his homeland, the Netherlands. Because he has the most knowledge of it, and loves this land most “according to the laws of nature.” In addition, according to Blaeu, the Netherlands was the “one stage of the bravest deeds of the whole world” in its time. He mainly refers to the Eighty Years’ War, which ended in 1648 with the Peace of Westphalia. And Blaeu is content with it: “How lucky are we, who are experiencing this time!”

In 1649 the first edition of the city atlas of the Netherlands is published in Latin. In 1652 a Dutch edition appeared. The part with the cities in the Netherlands consists of a volume with the cities under Spanish rule and a volume with the cities ruled by the ‘Staten General’. The composition of the atlas represents the acquired independence of the Dutch Republic from Spain. Most maps were made after examples that were requested from the city councils.

Joan Blaeu (1596 – 1673)

Dr. Joan Blaeu is Nederlands beroemdste uitgever. Joan Blaeu was tevens bestuurder van Amsterdam en examinator voor de VOC. Zijn vader, Willem Jansz. Blaeu, vestigde zich rond 1600 in Amsterdam als globemaker en bouwde een succesvolle uitgeverij op. In 1631 verscheen de naam Joan voor het eerst in een editie van de Atlantis Appendix. In 1638 nam Joan de zaak van zijn vader over. In 1649 publiceerde hij het Novum ac Magnum Theatrum Urbium (..) en de Nederlandstalige versie, Toonneel der Steden van de Vereenighde Nederlanden (..). In 1662 verscheen de beroemde Atlas Maior met 600 kaarten, één van de duurste uitgaven in de 17e eeuw en nog steeds één van de belangrijkste werken ooit gepubliceerd. In 1672 verwoeste een brand het atelier en de drukkerij van Blaeu in de Gravenstraat.

Dr. Joan Blaeu is Dutch most famous publisher. He was born in Alkmaar, the son of cartographer Willem Blaeu. In 1620 he became a doctor of law but he joined the work of his father. In 1635 they published the Atlas Novus (full title: Theatrum orbis terrarum, sive, Atlas novus) in two volumes. Joan and his brother Cornelius took over the studio after their father died in 1638. Joan became the official cartographer of the Dutch East India Company. Around 1649 Joan Blaeu published a collection of Dutch city maps named Tooneel der Steeden (Views of Cities). In 1651 he was voted into the Amsterdam council. In 1654 Joan published the first atlas of Scotland, devised by Timothy Pont. In 1662 he reissued the atlas with 11 volumes, and one for oceans. It was also known as Atlas Maior. A cosmology was planned as their next project, but a fire destroyed the studio completely in 1672. Joan Blaeu died in Amsterdam the following year.