Deventer; G. Braun & F. Hogenberg – (…) Daventriensis Delineatio – 1581-1617

Description

Iconische plattegrond in perspectief, met stadswapen en stadsbanier in decoratieve cartouches. Op de IJssel varen diverse schepen. Naar een plattegrond van Jacob van Deventer uit 1545.

Map with city coats of arms and city banner in decorative cartouches. Various ships sail on the IJssel. Based on a map by Jacob van Deventer from 1545.

Details

• Type: carthografische prent
• Title: Liberae et Hanseaticae Urbis Daventriensis Delineatio
• Publication: 1581-1617
• Technique: kopergravure met latere inkleuring
• Carthographer: Jacob van Deventer
• Publicer: Gottfried von Kempen e.a.
• Publiced in: Civitates Orbis Terrarum door Frans Hogenberg en George Braun in Köln
• Size print:  34.0 x 41.5 cm. (13.4 x 16.3 inches)
• Size paper: 41.0 x 54.5 cm (16.1 x 21.5 inches)
• Verso: Latijnse tekst
• ID: 6060 O
• Source: Koeman II B&H 3 [33] / Taschen p. 242 / Fauser #2982

Condition

Zeer goed, gegeven de leeftijd. Middenvouw als uitgegeven. Scherpe afdruk, fraaie handkleuring en uitgevlakt. Een klein gaatje op de middenvouw is vakkundig hersteld.

Very good, given age. Center fold as published, flattened. Nice clean print with bright coloring. General age-related toning and/or occasional minor defects from handling. A small hole on the center fold has been expertly repaired.

Backgrounds

Deventer

Deventer was in de middeleeuwen regelmatig de zetel van de bisschop van Utrecht en in de vroegmoderne tijd een belangrijk kruispunt van handelsroutes. De stad is vanuit het zuiden in vogelvlucht te zien. Het grootste gebouw is de Grote Kerk of Sint-Lebuinuskerk, waarvan de enorme toren het herkenningspunt van de stad is. De aangrenzende Onze-Lieve-Vrouwekerk dateert uit de 14e eeuw: Op het marktplein staat de Waag, gebouwd in 1545. Deventer was de woonplaats van de gevierde cartograaf Jacob van Deventer, wiens kaarten de basis vormden van veel van de gravures in de atlas van Braun en Hogenberg, waaronder de huidige plattegrond van Deventer.

Deventer, in the Middle Ages frequently the seat of the bisshop of Utrecht and in the early modern era a major intersection of trade routes, is seen in a bird’s-eye view from the south. The largest building is the Grote Kerk or Sint-Lebuinuskerk, whose massive tower is the city’s landmark. The neighbouring Onze-Lieve-Vrouwekerk dates from the 14th century: On the market square in the right half of the picture stands the weigh house, built in 1545. Deventer was the home of the celebrated cartographer Jacob van Deventer, whose maps formed the basis of many of the engravings in Braun and Hogenberg’s atlas, including the present plan of Deventer.

Commentary by George Braun: ‘Deventer has a diocesan church, watched over by St Lebuinus, the patron saint of the upper reaches of the IJssel and the centre surrounding area. Deventer is also renowned for its school, which has produced many learned and distinguished men; the city is furthermore famed for its commerce.’

Frans Hogenberg & George Braun

Frans Hogenberg (1535-1590) was een belangrijke Vlaamse etser, carthograaf en uitgever. Hij sympathiseerde met de hervorming en vluchtte van Antwerpen naar Duitsland. In Keulen richtte hij samen met Georg Braun een cartografische drukkerij-uitgeverij op. Georg Braun (1541 – 1622) was redacteur en kanunnik van de Dom van Keulen.

Frans Hogenberg (1535 – 1590) was a Flemish and German painter, engraver, and mapmaker. He was born in Mechelen as the son of Nicolaas Hogenberg. By the end of the 1560’s Frans Hogenberg was employed upon Abraham Ortelius’s Theatrum Orbis Terrarum, published in 1570; he is named as engraver of numerous maps. In 1568 he was bannend from Antwerp by the Duke of Alva and travelled to London, where he stayed a few years before emigrating to Cologne. There he immediately embarked on his two most important works, the Civitates published from 1572 and the Geschichtsblätter, which appeared in several series from 1569 until about 1587.

Georg Braun (1541 – 1622) was born in Cologne in 1541. After his studies in Cologne he entered the Jesuit Order as a novice. In 1561 he obtained his bachelor’s degree and in 1562 his Magister Artium. Although he left the Jesuit Order, he studied theology, gaining a licentiate in theology.

Civitates Orbis Terrarum

Braun en Hogenberg stelden in 1572 het stadsgezichtenboek Civitates Orbis Terrarum samen. Dit boek sloeg aan in Duitsland en raakte later overal bekend. Het zesde en laatste deel verscheen in 1617.  Het is de grootste verzameling plattegronden en illustraties die ooit is verschenen. Het boek is ontstaan tussen 1572 en 1617 en bevat 363 kaarten en stadsgezichten van alle belangrijke steden in Europa en steden in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Ruim honderd kunstenaars en cartografen hebben meegewerkt aan deze atlas, die niet alleen plattegronden van steden laat zien maar ook afbeeldingen van mensen in hun landelijke kleding, schepen en topografische afbeeldingen van stad en land. De atlas was bedoeld als gids voor de in 1570 verschenen wereldatlas Theatrum Orbis Terrarum van Abraham Ortelius die inderdaad een aantal bladen voor zijn wereldatlas gebruikt heeft.

The Civitates Orbis Terrarum, or the “Braun & Hogenberg”, is a six-volume town atlas and the greatest book of town views and plans ever published: 363 engravings, sometimes beautifully coloured. It was one of the best-selling works in the last quarter of the 16th century. Georg Braun wrote the text accompanying the plans and views on the verso. A large number of the plates were engraved after the original drawings of Joris Hoefnagel (1542-1600), who was a professional artist. The first volume was published in Latin in 1572, the sixth volume in 1617. Frans Hogenberg created the tables for volumes I through IV, and Simon van den Neuwel created those for volumes V and VI. Other contributors were cartographer Daniel Freese, and Heinrich Rantzau. Works by Jacob van Deventer, Cornelis Antonisz., Sebastian Münster, and Johannes Stumpf were also used. Translations appeared in German and French.

Following the original publication of Volume 1 of the Civitates in 1572, the next volumes appeared in 1575, 1581, 1588, 1598 and 1617. The German translation of the first volume appeared from 1574 on and the French edition from 1575 on.

Several printers were involved: Theodor Graminaeus, Heinrich von Aich, Gottfried von Kempen, Johannis Sinniger, Bertram Buchholtz and Peter von Brachel, who all worked in Cologne.